हरिः ओम्

Sloka Text in Telugu , Kannada, Gujarati, Devanagari, English

|| ઓમ્ તત્ સત્||

સુન્દરકાંડ.
અથ અષ્ટત્રિંશસ્સર્ગઃ

તતઃ સ કપિશાર્દૂલઃ તેન વાક્યેન હર્ષિતઃ|
સીતામુવાચ તત્ શ્રુત્વા વાક્યં વાક્ય વિશારદઃ||1||

યુક્તરૂપં ત્વયા દેવિ ભાષિતં શુભદર્શને|
સદૃશં સ્ત્રીસ્વભાવસ્ય સાધ્વીનાં વિનયસ્ય ચ||2||

સ્ત્રીત્વં ન તુ સમર્થ હિ સાગરં વ્યતિવર્તિતુમ્|
મા મધિષ્ઠાય વિસ્તીર્ણં શતયોજન માયતમ્||3||

દ્વિતીયં કારણં યચ્ચ બ્રવીષિ વિનયાન્વિતે|
રામાત્ અન્યસ્ય નાર્હામિ સંસ્પર્શમિતિ જાનકિ||4||

એતત્ તે દેવિ સદૃશં પત્ન્યાસ્તસ્ય મહાત્મનઃ|
કા હ્યાન્યા ત્વા મૃતે દેવિ બ્રૂયાત્ વચન મીદૃશમ્ ||5||

શ્રોષ્યતે ચૈવ કાકુત્‍સ્થઃ સર્વં નિરવશેષતઃ|
ચેષ્ઠિતં ય ત્વયા દેવિ ભાષિતં મમચાગ્રતઃ|| 6||

કારણૈર્બહુભિર્દેવિ રામપ્રિય ચિકીર્ષયા|
સ્નેહપ્રસ્કન્ન મનસા મયૈતત્ સમુદીરિતમ્||7||

લંકાયા દુષ્પ્રવેશત્વાત્ દુસ્તરત્વાન્મહોદધે|
સામર્થ્યાત્ અત્મનશ્ચૈવ મયૈતત્ સમુદીરિતમ્||8||

ઇછ્છામિ ત્વાં સમાનેતું અદ્યૈવ રઘુબંધુના|
ગુરુસ્નેહેન ભક્ત્યા ચ નાન્યથૈતત્ ઉદાહૃતમ્||9||

યદિ નોત્સહસે યાતું મયા સાર્થ મનિંદિતે|
અબ્જિજ્ઞાનં પ્રયચ્છ ત્વં જાનીયાત્ રાઘવો હિ તત્||10||

એવમુક્તા હનુમતા સીતા સુરસુતોપમા|
ઉવાચ વચનં મંદં ભાષ્પપ્રગ્રથિતાક્ષરમ્||11||

ઇદં શ્રેષ્ઠં અભિજ્ઞાનં બ્રૂયાસ્ત્વંતુ મમ પ્રિયમ્|
શૈલસ્ય ચિત્રકૂટસ્ય પાદે પૂર્વોત્તરે પુરા||12||

તાપસાશ્રમવાસિન્યાં પ્રાજ્યમૂલફલોદકે|
તસ્મિન્ સિદ્ધાશ્રમે દેશે મંદાકિન્યા હ્યદૂરતઃ||13||

તસ્યોપવનષંડેષુ નાનાપુષ્પસુગંધિષુ|
વિહૃત્ય સલિલક્લિન્ના તવાંકે સમુપાવિશમ્||14||

તતો માંસ સમાયુક્તો વાયસઃ પર્યતુંડયત્|
ત મહં લોષ્ટમુદ્યમ્ય વારયામિ સ્મ વાયસમ્||15||

દારયન્ સ ચ માં કાકઃ તત્રૈવ પરિલીયતે|
ન ચાપ્યુપારમન્ માંસાત્ ભક્ષાર્થી બલિભોજનઃ||16||

ઉત્કર્ષાનાં ચ રશનાં ક્રુદ્ધાયાં મયિ પક્ષિણિ|
સ્રસ્યમાને ચ વસને તતો દૃષ્ટ્વા ત્વયા હ્યહમ્||17||

ત્વયાપsહસિતા ચાહં ક્રુદ્ધા સંલક્ષિતા તદા|
ભક્ષગૃધ્નેન કાકેન દારિતા ત્વામુપાગતા||18||

અસીનસ્ય ચ તે શ્રાંતા પુનરુત્સંગમાવિશમ્|
ક્રુધ્યંતી ચ પ્રહૃષ્ટેન ત્વયાsહં પરિસાંત્વિતા||19||

ભાષ્પપૂર્ણ મુખી મંદં ચક્ષુષી પરિમાર્જતી|
લક્ષિતાsહં ત્વયા નાથ વાયસેન પ્રકોપિતા||20||

પરિશ્રમાત્ પ્રસુપ્તાચ રાઘવાંકેsપ્યહં ચિરમ્|
પર્યાયેણ પ્રસુપ્તશ્ચ મમાંકે ભરતાગ્રજઃ||21||

સ તત્ર પુનરે વાથ વાયસઃ સમુપાગમત્|
તતઃ સુપ્ત પ્રબુદ્ધાં માં રામસ્યાંકાત્ સમુત્થિતમ્||22||

વાયસઃ સહસાગમ્ય વિદદાર સ્તનાંતરે|
પુનઃ પુનરથોત્પત્ય વિદદાર સ માં ભૃશમ્||23||

તતઃ સમુત્‍ક્ષિતો રામો મુક્તૈઃ શોણિતબિંદુભિઃ|
વાયસેન તતસ્તેન બલવત્ ક્લિશ્યમાનયા||24||

સ મયા બોધિતઃ શ્રીમાન્ સુખસંતપ્તઃ પરંતપઃ|
સ માં દૃષ્ટ્વા મહાબાહુર્વિતુન્નાં સ્તનયોઃ તદા||25||

અશીવિષ ઇવ ક્રુદ્ધઃ શ્વસન્ વાક્ય મભાષત|
કેન તે નાગ નાસોરુ વિક્ષતં વૈ સ્તનાંતરમ્||26||

કઃ ક્રીડતિ સ રોષેણ પંચ વક્ત્રેણ ભોગિના|
વીક્ષમાણઃ તતઃ તં વૈ વાયસં સમુદૈક્ષત||27||

નખૈઃ સરુધિરૈઃ તીક્ષ્‍ણૈર્મામેવાભિમુખં સ્થિતમ્|
પુત્રઃ કિલ સ શક્રસ્ય વાયસઃ પતતાં વરઃ||28||

ધરાંતરગતઃ શીઘ્રં પવનસ્ય ગતૌ સમઃ|
તતઃ તસ્મિન્ મહાબાહુઃ કોપસંવર્તિતેક્ષણઃ||29||

વાયસે કૃતવાન્ ક્રૂરાં મતિં મતિમતાં વરઃ|
સ દર્ભં સંસ્તરાત્ ગૃહ્ય બ્રાહ્મેણાસ્ત્રેણ યોજયત્||30||

સ દીપ્ત ઇવ કાલાગ્નિર્જજ્વાલાભિમુખો દ્વિજમ્|
સ તં પ્રદીપ્તં ચિક્ષેપ દર્ભં તં વાયસં પ્રતિ||31||

તતઃ તં વાયસં દર્ભસ્સોંબરેનુજગામ હ|
અનુશ્રુષ્ટઃ તદા કાકો જગામ વિવિધાં ગતિમ્||32||

લોકકામ ઇમં લોકં સર્વં વૈ વિચચાર હ|
સ પિત્રા ચ પરિત્યક્તઃ સુરૈશ્ચ સમહર્ષિભિઃ||33||

ત્રીન્ લોકાન્ સંપરિક્રમ્ય તમેવ શરણં ગતઃ|
સ નિપતિતં ભૂમૌ શરણ્યઃ શરણાગતમ્||34||

વધાર્હમપિ કાકુત્‍સ્થઃ કૃપયા પર્યપાલયત્|
ન શર્મ લબ્ધ્વા લોકેષુ ત મેવ શરણં ગતઃ||35||

પરિદ્યૂનં વિષણ્ણં ચ સ ત માયાંતં અબ્રવીત્|
મોઘં કર્તું ન શક્યં તુ બ્રાહ્મમસ્ત્રં તદુચ્યતામ્||36||

હિનસ્તુ દક્ષિણાક્ષિ ત્વચ્છર ઇત્યથ સોબ્રવીત્|
તતઃ તસ્યાક્ષિ કાકસ્ય હિનસ્તિ સ્મ સ દક્ષિણમ્||37||

દત્વા સ દક્ષિણં નેત્રં પ્રાણેભ્યઃ પરિરક્ષિતં|
સ રામાયા નમસ્કૃત્વા રાજ્ઞે દશરથાય ચ||38||

વિસૃષ્ટેન વીરેણ પ્રતિપેદે સ્વમાલયમ્|
મત્કૃતે કાકમાત્રેતુ બ્રહ્માસ્ત્રં સમુદીરિતમ્||39||

કસ્માદ્યોમા હરેત્ ત્વત્તઃ ક્ષમસે તં મહીપતે|
સ કુરુષ્વ મહોત્સાહઃ કૃપાં મયિ નરર્ષભ||40||

ત્વયા નાથવતી નાથ હ્યનાથા ઇવ દૃશ્યતે|
અનૃશંસ્યં પરો ધર્મઃ ત્વત્ત એવ મયા શ્રુતઃ||41||

જાનામિ ત્વાં મહાવીર્યં મહોત્સાહં મહાબલમ્|
અપારપાર મક્ષોભ્યં ગાંભીર્યાત્ સાગરોપમમ્||42||

ભર્તારં સસમુદ્રાયા ધરણ્યા વાસવોપમમ્|
એવમસ્ત્રવિદાં શ્રેષ્ઠઃ સત્વવાન્ બલવાનપિ||43||

કિમર્થં અસ્ત્રં રક્ષસ્સુ ન યોજયતિ રાઘવઃ|
ન નાગ નાપિ ગંધર્વા નાસુરા ન મરુદ્ગણાઃ||44||

રામસ્ય સમરે વેગં શક્તાઃ પ્રતિસમાધિતુમ્|
તસ્ય વીર્યવતઃ કશ્ચિત્ યદ્યસ્તિ મયિ સંભ્રમઃ||45||

કિમર્થં ન શરૈઃ તીક્ષ્‍ણૈઃ ક્ષયં નયતિ રાક્ષસાન્|
ભ્રાતુરાદેશમાદાય લક્ષ્મણોવા પરંતપઃ||46||

કસ્ય હેતોર્નમાં વીરં પરિત્રાતિ મહાબલઃ|
યદિ તૌ પુરુષવ્યાઘ્રૌ વાય્વગ્નિસમ તેજસૌ||47||

સુરાણામપિ દુર્દર્ષૌ કિમર્થં મામુપેક્ષતઃ|
મમૈવ દુષ્કૃતં કિંચિન્મહદસ્તિ ન સંશયઃ||48||

સમર્થા વ પિ તૌ યન્માં નાવેક્ષેતે પરંતપૌ|
વૈદેહ્યા વચનં શ્રુત્વા કરુણં સાશ્રુભાષિતમ્||49||

અથાબ્રવીન્મહાતેજા હનુમાન્મારુતાત્મજઃ|
ત્વચ્છોકવિમુખો રામો દેવિ સત્યેન તે શપે||50||

રામે દુઃખાભિપન્ને ચ લક્ષ્મણઃ પરિતપ્યતે|
કથંચિત્ ભવતી દૃષ્ટા ન કાલઃ પરિશોચિતુમ્||51||

ઇમં મુહૂર્તં દુઃખાનાં દ્રક્ષ્યસ્યંતમનિંદિતે|
તાવુભૌ પુરુષવ્યાઘ્રૌ રાજપુત્રૌ મહાબલૌ||52||

ત્વદ્દર્શન કૃતોત્સાહૌ લંકાં ભસ્મીકરિષ્યતઃ|
હત્વા ચ સમરે ક્રૂરં રાવણં સ બાંધવમ્||53||

રાઘવસ્ત્વાં વિશાલાક્ષિ નેષ્યતિ સ્વાં પુરીં પ્રતિ|
બ્રૂહિ યદ્રાઘવો વાચ્યો લક્ષ્મણશ્ચ મહાબલઃ||54||

સુગ્રીવો વાપિ તેજસ્વી હરયોsપિ સમાગતઃ|
ઇત્યુક્તવતિ તસ્મિંશ્ચ સીતા સુરસુતોપમા||55||

ઉવાચ શોક સંતપ્તા હનૂમંતં પ્લવંગમમ્|
કૌસલ્યા લોકભર્તારં સુષુવે યં મનસ્વિની||56||

તં મમાર્થે સુખમ્ પૃછ્ચ શિરસા ચાભિવાદય|
સ્રજશ્ચ સર્વરત્નાનિ પ્રિયાયાશ્ચ વરાંગના||57||

ઐશ્વર્યં ચ વિશાલાયાં પૃથિવ્યાં અપિ દુર્લભમ્|
પિતરં માતરં ચૈવ સમ્માન્યાભિપ્રસાદ્યચ||58||

અનુપ્રવ્રજિતો રામં સુમિત્રા યેન સુપ્રજાઃ|
અનુકૂલ્યેન ધર્માત્મા ત્યક્ત્વા સુખમનુત્તમમ્||59||

અનુગચ્છતિ કાકુત્‍સ્થં ભ્રાતરં પાલયન્ વને|
સિંહસ્કંધો મહાબાહુઃ મનસ્વી પ્રિયદર્શનઃ||60||

પિતૃવત્ વર્તતે રામે માતૃન્માં સમાચરન્|
હ્રિયમાણાં તદા વીરો ન તુ માં વેદ લક્ષ્મણઃ||61||

વૃદ્ધોપસેવી લક્ષ્મીવાન્ શક્તોન બહુભાષિતા|
રાજપુત્ત્રઃ પ્રિયશ્રેષ્ઠઃ સદૃશઃ શ્વસુરસ્યમે||62||

મમ પ્રિયતરો નિત્યં ભ્રાતા રામસ્ય લક્ષ્મણઃ|
નિયુક્તો ધુરિ યસ્યાં તુ તામુદ્વહતિ વીર્યવાન્||63||

યં દૃષ્ટ્વા રાઘવો નૈવ વૃત્તં આર્યમનુસ્મરેત્|
સ મમાર્થાય કુશલં વક્તવ્યો વચનાન્મમ||64||

મૃદુર્નિત્યં શુચિર્દક્ષઃ પ્રિયો રામસ્ય લક્ષ્મણઃ|
યથા હિ વાનરશ્રેષ્ઠ દુઃખક્ષયકરો ભવેત્||65||

ત્વમસ્મિન્ કાર્યનિર્યોગે પ્રમાણં હરિસત્તમ||
રાઘવઃ ત્વત્સમારંભાન્મયિ યત્નપરો ભવેત્||66||

ઇદં બ્રૂયાશ્ચ મે નાથં શૂરં રામં પુનઃ પુનઃ|
જીવિતં ધારયિષ્યામિ માસં દશરથાત્મજ||67||

ઊર્ધ્વં માસાન્ન જીવેયં સત્યે નાહં બ્રવીમિ તે|
રાવણે નોપરુદ્ધાં માં નિકૃત્યા પાપકર્મણા||68||

ત્રાતુમર્હસિ વીર ત્વં પાતાળાદિવ કૌશિકીમ્|
તતો વસ્ત્રગતં મુક્ત્વા દિવ્યં ચૂડામણિં શુભમ્||69||

પ્રદેયો રાઘવાયેતિ સીતા હનુમતે દદૌ|
પ્રતિગૃહ્ય તતો વીરો મણિરત્નમનુત્તમમ્||70||

અંગુળ્યા યોજયામાસ ન હ્યસ્ય પ્રાભવદ્ભુજઃ|
મણિરત્નં કપિવરઃ પ્રતિગૃહ્યsભિવાદ્ય ચ||71||

સીતાં પ્રદક્ષિણં કૃત્વા પ્રણતઃ પાર્શ્વતઃ સ્થિતઃ|
હર્ષેણ મહતા યુક્તઃ સીતા દર્શનજેન સઃ||72||

હૃદયેન ગતો રામં શરીરેણ તુ વિષ્ઠિતઃ||73||

મણિવરમુપગૃહ્ય મહાર્હં જનકનૃપાત્મજયા ધૃતં પ્રભાવાત્|
ગિરિરિવ પવનાવધૂતમુક્તઃ સુખિતમનાઃ પ્રતિસંક્રમં પ્રપેદે||74||

ઇત્યાર્ષે શ્રીમદ્રામાયણે આદિકાવ્યે વાલ્મીકીયે
ચતુર્વિંશત્ સહસ્રિકાયાં સંહિતાયામ્
શ્રીમત્સુન્દરકાંડે અષ્ટત્રિંશસ્સર્ગઃ ||

|| Om tat sat ||

|| Om tat sat ||